Bij de term zonnepark denken veel mensen aan een grote vlakte vol spiegelende panelen waar niks onder groeit. Maar dat het anders kan, laat project ‘Ecologie op coöperatieve zonneparken’ zien. “We zien volop kansen voor vergroening van bestaande zonneparken. Vandaar dat Natuur en Milieufederatie Groningen en Grunneger Power de handen ineen hebben geslagen bij dit project”, vertelt Martijn van der Glas, van Natuur en Milieufederatie Groningen.
Het project doet onderzoek naar de mogelijkheden om meer biodiversiteit op zonneparken te krijgen. Van het toevoegen van meer groen tot het beheer en onderhoud op de parken. Want om ook in de toekomst voldoende groene energie te hebben, is de aanleg van zonneparken enorm belangrijk. “Met alleen panelen op daken redden we het niet. In de afgelopen twee jaar is het aantal zonneparken in Nederland bijna verdubbeld. In de aanpak tegen klimaatverandering is dat goed nieuws. Al helemaal omdat een deel van die parken in lokaal eigendom is”, aldus Martijn.
Er is vaak weinig groen te vinden op de parken, dat heeft impact op de biodiversiteit.
MARTIJN VAN DER GLAS
Impact op biodiversiteit
Toch heeft het volbouwen van de grond met zonnepanelen gevolgen voor de grond eronder. “Wanneer panelen heel dicht op elkaar zijn gebouwd, dan laat het geen regen en zon door. Ook is er vaak weinig groen te vinden op de parken. Dat heeft impact op de biodiversiteit”, legt Martijn uit. Juist op dat stuk focust het project zich.
Door de samenwerking van Grunneger Power en Natuur en Milieufederatie Groningen kunnen ze lokale energiecoöperaties bijstaan. “Wij hebben met name kennis over biodiversiteit en ecologie. Grunneger Power heeft weer meer verstand van energieopwekking. Deze kennis combineren we met de kennis die er al is bij de vrijwilligers van de energiecoöperaties.”
Leergemeenschap
Er werken nu vijf zonneparken mee aan het project: Sunbrouck in Zuidbroek, Zonneweide Glimmen, Zonnepark Vierverlaten, Mikkelhorst in Haren en Zonnepark Meerdorpen. Samen vormen zij een leergemeenschap. “In de leergemeenschap zitten experts en vrijwilligers van de zonneparken. Onderling wisselen ze kennis uit en wordt er veel geëxperimenteerd.”
Van het planten van struiken tot bloemen zaaien, bijenhotels plaatsen en het maaibeleid onder de loep nemen: alle mogelijkheden voor het vergroenen van de zonneparken worden onderzocht. “We zitten op dit moment in de experimenteerfase. We kijken naar wat de effecten van de aanpassingen zijn.”
We zien dat bijvoorbeeld op Zonneweide Glimmen het aantal soorten planten is toegenomen van 114 naar 130 soorten.
Plantensoorten toegenomen
En al hoewel het geen officieel wetenschappelijk onderzoek is, laten de eerste resultaten zien dat de biodiversiteit op de deelnemende zonneparken toeneemt. “We doen ieder jaar een vegetatie opname: hiermee registreren we alles wat er groeit op het veld. We zien dat bijvoorbeeld op Zonneweide Glimmen het aantal soorten planten is toegenomen van 114 naar 130 soorten”, vertelt Martijn trots.
Juist doordat de zonneparken vaak worden gebouwd op wat minder goede grond, valt er ook veel winst te behalen. “De zonneparken die meewerken aan ons project zijn onder andere gebouwd op een oude crossbaan, industrieterrein en boomkwekerij. Zo kan het planten van bomen, bloemen of struiken al een enorm verschil maken. Ook denken we na over het maaibeleid.”
Trial-and-error
Al zijn niet alle aanpassingen op het zonnepark direct een succes. “Het is een proces van trial-and-error. Zo wil niet alles groeien op zure grond en zagen we dat bomen werden aangevreten door reeën. Reeën en hazen komen heel graag op zonneparken, kwamen we achter. Waarschijnlijk omdat ze daar rustig kunnen zitten, zonder vijanden. Dat nemen we dan ook direct weer mee in het onderzoek.”
Handreiking
Alle kennis die het projectteam de afgelopen periode heeft opgedaan, hebben ze vastgelegd in een handreiking. “De handreiking helpt anderen bij het natuurinclusief inrichten en beheren van bestaande en nieuwe coöperatieve zonneparken. Hoe meer kennis, hoe beter we een groenere toekomst kunnen creëren waar duurzame energieopwekking en biodiversiteit hand in hand gaan.”
Het project ‘Ecologie op coöperatieve zonneparken’ is onderdeel van Programma Energieparticipatie (PEP).
On Tour
Vorig jaar gingen we langs bij Zonnepark Vierverlaten voor onze On Tour videoserie, daar filmden we het planten van bomen op het park.
