De brede welvaart ontwikkelt zich positief in alle gemeenten in het aardbevingsgebied én in de provincie Groningen als geheel. Dit blijkt uit de Monitor 2024, waarin we jaarlijks de ontwikkeling van de ambities en doelen van ons programma volgen. Toch is er nog geen sprake van een inhaalslag. De brede welvaart blijft namelijk in alle aardbevingsgemeenten – met uitzondering van Het Hogeland – en in de provincie als geheel achter bij de referentiegroepen. Het imago van Groningen laat ten opzichte van de vorige monitor een licht herstel zien.
De regio staat er beter voor
De verbetering van de brede welvaart – gaat over alles wat mensen van waarde vinden, waaronder het hebben van werk, goed onderwijs en gezondheid – blijft nog achter bij de doelstelling. Toch staat de regio er op meer dan de helft van de indicatoren beter voor dan bij de aanvang van Nationaal Programma Groningen. De regio telt meer banen dan ooit tevoren, waardoor het werkloosheidspercentage historisch laag is en het aantal werkenden historisch hoog. Ook hebben alle huishoudens in de aardbevingsgemeenten en de provincie gemiddeld genomen meer inkomen te besteden. Ondanks de groei van de economie is de uitstoot van broeikasgassen gedaald.
Biodiversiteit achteruitgegaan
Nieuw is een verdiepend hoofdstuk met dit jaar als thema biodiversiteit en landschappelijke kwaliteit in Groningen. Hoewel op sommige indicatoren bij de ambitie natuur en klimaat positieve ontwikkelingen te zien zijn, blijkt uit deze verdieping dat het steeds slechter gesteld is met de biodiversiteit in Groningen. Dat komt vooral doordat het ecosysteem boerenland steeds minder biodivers wordt, in Groningen is dit effect nog sterker dan in de rest van Nederland. Aangezien zeventig procent van Groningen uit boerenland bestaat, heeft dit een grote negatieve impact. Op dit moment zijn er 17 projecten binnen ons programma die inzetten op het verbeteren van de biodiversiteit. Deze projecten zijn nog in uitvoering, dus is het te vroeg om hiervan effecten te kunnen zien.
Imago herstelt na dip
Naast een verbetering van de brede welvaart, streven wij ook naar een beter imago van Groningen. Daarom volgen we jaarlijks hoe het imago van Groningen zich ontwikkelt. In 2024 zien we een herstel van de imagoscore, na een flinke dip in 2023 als gevolg van de parlementaire enquête gaswinning. Toch ligt de imagoscore nog lager dan bij de aanvang van het nationaal programma. Eén doelgroep vormt hierop een uitzondering, namelijk de niet-Groningse bedrijven. Het beeld dat deze doelgroep heeft van Groningen is sinds 2020 een stuk positiever geworden.
Nationaal Programma Groningen op stoom
Zo halverwege de programmaperiode – de eerste vijf jaar zitten erop – zijn we behoorlijk op stoom. Meer dan de helft van het totaal aan beschikbare middelen voor de uitvoering is inmiddels toegekend aan projecten. Veel van de projecten waar de afgelopen jaren middelen aan zijn toegekend zijn in uitvoering, de eerste projecten zijn inmiddels en een beperkt aantal projecten is afgerond. Hierdoor is ongeveer 25% van de totaal beschikbare middelen voor de uitvoering ook daadwerkelijk uitgegeven.
Effecten nog niet goed zichtbaar
Jaarlijks meten we hoe Groningen ervoor staat op het gebied van brede welvaart en imago. Ook monitoren we of we goede stappen maken met onze vier ambities op het gebied van economie, werken en leren, leefbaarheid en natuur en klimaat. De data voor veel indicatoren die we gebruiken in deze monitor worden verzameld door organisaties als het CBS. Daarin zit een vertragingseffect, waardoor de monitor terugblikt op de situatie van twee jaar geleden. Op dat moment waren namelijk veel projecten nog in de opstartfase of net in uitvoering. De effectiviteit van ons programma is mede daardoor nog nauwelijks zichtbaar in de uitkomsten van de Monitor 2024. We gebruiken de monitor dus vooral om te kijken of Groningen richting de doelen van het nationaal programma beweegt. De imagomonitor is actueler en geeft inzicht in de stand van zaken aan het begin van 2024.
