Een nieuwe fase is aangebroken. De Toukomstprojecten zijn door de Groningers maar liefst 30.000 keer beoordeeld en de uitkomsten hiervan zijn aangeboden aan het Toukomstpanel. Sinds begin september komen twintig Groningers onder leiding van onafhankelijk voorzitter Rob Schuur wekelijks (eerst fysiek, nu online) bijeen om zich voor te bereiden op het antwoord op die ene vraag: welke Toukomstprojecten moeten straks worden uitgevoerd?
Ervaren bestuurder Rob Schuur wist dat het geen eenvoudige klus zou zijn, toen hij eerder dit jaar “ja” antwoordde op de vraag of hij de onafhankelijk voorzitter van het Toukomstpanel wilde worden. Want over al die projecten die bedacht zijn voor een mooie toekomst voor Groningen, moet “zijn” panel het oordeel uitspreken. Een pittige opdracht. “Maar als Groninger in hart en nieren is het prachtig om betrokken te zijn bij een project dat echt gaat voor kansen voor onze mooie leefomgeving”, vindt Rob. “Daarnaast biedt Toukomst kansen voor een nieuwe democratie. De afstand tussen overheid en burger is steeds groter geworden. Al jaren denk ik na over hoe we die kloof kunnen dichten. Hoe kunnen we voor écht draagvlak zorgen? Hierbij gaat het om het geven én nemen van verantwoordelijkheid. Het Toukomstpanel is als burgerpanel een gedurfd experiment. We geven deze burgers de zeggenschap over een groot budget. Maar door de opzet van Toukomst, waar inwoners betrokken zijn vanaf het insturen van hun ideeën, het gezamenlijk bundelen tot het beoordelen hiervan, hopen we tot een advies te komen waar veel draagvlak voor is.”
Toukomst biedt kansen voor een nieuwe democratie.
Dinsdagavond = Toukomstpanel-avond
Het Toukomstpanel bestaat uit twintig Groningers uit de hele provincie en is een mix van geslacht, leeftijd, woonplaats en beroepsgroepen. Uit een grote groep belangstellenden zijn zij door de notaris “ingeloot”.
Sinds begin september komen ze onder leiding van de voorzitter elke dinsdagavond bij elkaar. Eerst kon dat fysiek, maar sinds de oplopende coronabesmettingen gebeurt dit online. “We hebben veel tijd gestoken in de kennismaking en het tot ons nemen van veel informatie”, vertelt Rob. “En we hebben uitgebreid gesproken over de werkwijze en wat op ons af zou kunnen komen. Want reken maar dat mensen je weten te vinden als je zo’n belangrijke beslissing moet nemen die over belangen én budget gaat. Het is goed om hierop voorbereid te zijn.”
Rob heeft intussen ervaren dat hij met een zeer gedreven panel werkt. “Iedereen wil het beste voor de toekomst van Groningen en vindt het ook interessant om deel te nemen aan een nieuw experiment als het burgerpanel. Ze nemen hun werk hierin heel serieus: ze doen er alles aan om te komen tot een kwalitatief goed eindoordeel.”
Ik werk met een zeer gedreven panel: iedereen wil het beste voor de toekomst van Groningen.
De eerste ordening
En dat betekent dat ze hier heel veel tijd in steken. Want naast de wekelijkse bijeenkomsten hebben ze veel leeswerk. Het panel werkt steeds een laag dieper in het beoordelen van de projecten, legt Rob uit. “In de eerste periode – tot medio oktober/begin november – beoordelen alle intussen gevormde subgroepen zes, zeven projecten. Vervolgens bevragen ze elkaar en leggen ze de projecten langs de criteria die Nationaal Programma Groningen heeft omschreven. De opbrengt van de ene groep, komt vervolgens weer bij een andere groep terecht. Door dit roulatiesysteem beoordelen alle panelleden de projecten en komt er een eerste ordening tot stand.”
De werkwijze
Op 20 oktober kreeg het panel de uitslag van de beoordelingen die binnen zijn gekomen via de krant of de website. Verder bekijkt het panel alle 900 ideeën en krijgt het de volgende informatie:
- het Toukomstbeeld (toekomstvisie gebaseerd op ideeën van inwoners, door West 8);
- een analyse van de 900 ideeën;
- een analyse over de uitwerking en haalbaarheid van de 59 projecten;
- een rapport met de beoordelingen door het publiek en de argumenten ‘voor’ en ‘tegen’ de projecten.
“Dit betekent inderdaad heel wat leeswerk”, merkt Rob op. “Maar het interessante is dat we onze eerste verkenningen nu op een heel andere manier gaan bekijken. We nemen álle informatie mee en kijken bijvoorbeeld ook of een project wel uniek is: is er geen andere partij die dit al doet? Of zou het eigenlijk door een gemeente of door de provincie uit reguliere begrotingen betaald moeten worden? Door het voortdurend stellen van dit soort vragen en het bekijken van de voorwaarden, onderzoeken en haalbaarheidsanalyses, komt het panel steeds een laag dieper in zijn beoordeling. Straks gaat het niet alleen om de uiteindelijke keuze, maar is de onderbouwing nog veel belangrijker. Daar werken we naar toe.”
Door voortdurend vragen te stellen, komt het panel steeds een laag dieper in zijn beoordeling
De toekomst
Als alle voors en tegens voor het panel helder zijn, is het in januari tijd voor het advies aan het bestuur van Nationaal Programma Groningen. Het panel geeft in dit advies aan welke projecten uitgevoerd zouden moeten worden en waarom. Daarna volgt de definitieve besluitvorming door Provinciale Staten. Dan zit het werk van het Toukomstpanel erop. Of toch niet? Rob: “Het panel wil ook graag betrokken zijn bij het toezicht op de uitvoering. Dat is wat mij betreft een uitdaging voor de bestuurders: kijk hoe we het hele proces in nauwe samenwerking met burgers kunnen doen. En hoe we de betrokkenheid kunnen vasthouden.”
Rob heeft de afgelopen periode gemerkt dat Toukomst vanuit heel Nederland met grote belangstelling wordt gevolgd. “Het is een uniek project waar grote betrokkenheid van burgers zichtbaar is geworden. En daar zijn we in deze tijd, waarin de kloof tussen overheid en burgers zo groot is, naar op zoek. Er komt daarom ook een uitgebreide evaluatie over de werkwijze van het burgerpanel. Naar díe uitslag, ben ik heel benieuwd.”
