Vijf jaar lang reist Gronings Vuur door de provincie Groningen, van gemeente naar gemeente, zoekend naar de verhalen die lokaal leven. Het doel? “Het gesprek op gang brengen over leefbaarheid en klimaatverandering. Hoe is het om in Groningen te wonen, werken en leven? En, welke problemen en uitdagingen spelen er?”, vertelt initiatiefnemer en artistiek leider van het programma Gea Smidt. Van deze verhalen maakt Gronings Vuur een programma en voorstelling.
“Het programma en de voorstelling, maar met name de weg ernaar toe zorgt ervoor dat mensen weer met elkaar in gesprek gaan. Het maken en bekijken van kunst en cultuur verbindt, biedt perspectief en inspireert”, legt Gea uit. Afgelopen maanden was de gemeente Oldambt aan de beurt. Van de toekomstideeën van inwoners over de uitdagingen van deze tijd is een expositie gemaakt en ook het eerste Oogstfeest was een feit. Maar het paradepaardje? Dat was de voorstelling Tot op de Bodem. In deze voorstelling stonden de inwoners en het verhaal van Oldambt centraal.
Tot op de Bodem is afgelopen oktober vijf keer opgevoerd in De Wilgenborg in Blauwestad. “Bij de start van het project organiseren we inwoners- en inspiratieavonden. We vragen dan welke thema’s belangrijk zijn en spelen in de regio. Van enthousiaste dorpsbewoners, tot boeren, jongeren en mensen die met kunst bezig zijn: we willen vanuit zoveel mogelijk hoeken verhalen horen”, aldus Gea. Bij het samenstellen van het programma en ontwikkelen van een voorstelling kreeg Gea hulp van projectleider, regisseur en actrice Isil Vos.
Door de weilanden
“Ik ben ook bij die avonden aanwezig geweest. Daarna ben ik nog maandenlang door Oldambt gereisd. Van gesprekken met jongeren tot een vaartocht met een schipper en een wandeling door het weiland met een boer. Ik stel ze allerlei vragen: wat is je visie, wat wil je, wat probeer je, wat lukt niet en tegen welke systemen loop je aan?”, vertelt Isil.
Volgens Isil en Gea is de kracht van Gronings Vuur dat ze écht naar de verhalen van inwoners luisteren. “We willen dat iedereen zich gehoord voelt. Het programma wat ik heb gemaakt voor Oldambt gaat over de toekomst van de grond waar we op leven. Vandaar ook de naam ‘Onze Grond’. Naast uitdagingen zoals armoede en klimaatverandering zijn er ook veel pioniers bezig met mooie ontwikkelingen en kansen. Juist die verhalen willen we laten zien en horen”, legt Isil uit.
Tot op de bodem
Doordat Gronings Vuur in gesprek gaat met inwoners uit de gemeente is het verhaal van Tot op de Bodem echt van de inwoners zelf. “Onze ‘aanjager’ Berny Jansema heeft heel erg geholpen met het vinden van juiste mensen in de omgeving en om iedereen enthousiast te maken voor het project”, vertelt Gea. “Bij iedere voorstelling zetten we een vacature voor de functie ‘aanjager’. Hij of zij is bekend in de gemeente en heeft een breed netwerk. Hierdoor helpt het ons om contact te leggen met ondernemers in de regio en bijvoorbeeld mensen die iets kunnen vertellen over de historie.”
Het was geweldig om de energie te voelen en te zien hoe de samenwerking verliep. We hebben samen een gigantisch project neergezet.
ISIL VOS
Meer dan 150 vrijwilligers
De verhalen worden in Tot op de Bodem vertolkt door professionele acteurs, schrijvers, band en muzikanten. “Dit vond ik goed bij de voorstelling passen. Ze wisten het publiek goed te raken. Naast de professionals deden er meer dan 150 inwoners uit het gebied mee aan het Gronings Vuur-programma. Het was geweldig om de energie te voelen en te zien hoe de samenwerking verliep. We hebben samen een gigantisch project neergezet”, vertelt Isil trots.
De voorstelling in Oldambt was een groot succes. “Als artistiek leider krijg je natuurlijk niet alle reacties mee, maar de verhalen die ik heb gehoord waren heel positief. Ik krijg met name terug dat mensen zich heel erg in het verhaal konden herkennen. Daar ben ik heel trots op, dat was mijn belangrijkste doel”, aldus Isis.
Groot succes
Ook Gea krijgt veel lovende reacties, en ziet dat het veel energie los heeft gemaakt bij de inwoners voor een vervolg. Dat past bij de opzet van Gronings Vuur: we willen blijvend het gesprek op gang brengen met kunst en cultuur. Inwoners die in Oldambt hebben meegewerkt gaan we nog evalueren en samen een plan bedenken voor een vervolg. Dat doen we samen met Cultuurhuis De Klinker. Het is de bedoeling dat inwoners zelf echt eigenaar worden van het project. Ook kunnen de mensen tot 12 december naar de expositie Possible Landscapes in de Graanrepubliek.
Voor Isil houdt het avontuur nu eerst op. Gea reist met Gronings Vuur door naar de Veenkoloniën. “Het is de beurt aan de inwoners uit de gemeenten Stadskanaal, Pekela en Veendam.”
Gronings Vuur volgen of meewerken?
Ben je benieuwd naar het vervolg van Gronings Vuur in Oldambt? Wil je weten welke verhalen naar voren komen in de Veenkoloniën of wil je meewerken met Gronings Vuur in je eigen gemeente? Lees dan verder op de website.
