In 2024 gaf ons bestuur opdracht aan Bureau Andersson Elffers Felix (AEF) om Toukomst tussentijds te evalueren. De conclusies laten zien dat Toukomst Groningers in beweging bracht en zorgde voor enthousiasme en inspiratie. Visies en ideeën van Groningers kwamen hoger op de agenda. Tegelijkertijd was er voor initiatiefnemers te weinig duidelijkheid over wat er van hen werd verwacht. Complexe vervolgstappen vertraagden de voortgang en dat zorgde soms voor frustratie. De evaluatie staat vol waardevolle lessen en concrete verbeterpunten voor de komende vijf jaar van het programma.
Toukomst heeft als doelstelling: beter wonen, leven en werken in Groningen mogelijk maken op basis van ideeën van de inwoners van de provincie, oftewel: verbetering van de brede welvaart. In de tussentijdse evaluatie is onderzocht of het programma voldoet aan haar eigen doelstelling en dat van het nationaal programma. Er is gekeken naar zowel proces als inhoud.
Eerste conclusies
Toukomst loopt van 2020 tot 2030. Met een bedrag van 100 miljoen euro om aan burgerinitiatieven te besteden, is het een uniek participatieprogramma. Het programma heeft veel Groningers in beweging gebracht en zorgde voor energie, inspiratie en 900 ideeën. Het leverde mooie projecten op en stimuleerde nieuwe verbindingen tussen inwoners, overheden en maatschappelijke organisaties. De bundeling en uitwerking van 900 ideeën naar 44 Toukomstprojecten, gekozen door het Toukomstpanel, vroeg meer tijd en inzet van initiatiefnemers dan verwacht. De vervolgstappen waren niet duidelijk genoeg, veel initiatiefnemers moesten hun idee aanpassen. Dit leidde tot vertraging van de projecten en zorgde ervoor dat een aantal initiatiefnemers afhaakte.
Tweede helft Toukomst
De eerste resultaten van het programma worden zichtbaar, maar de meeste volgen nog. De tussentijdse evaluatie is helder over de focus voor de komende vijf jaar: zorg voor toekomstbestendige projecten en opschaling. Daarvoor zijn een helder plan, gedeelde verantwoordelijkheid en duidelijkheid over de rol en taken van het programmabureau nodig. Het zou goed zijn als de energie en de kennis die met Toukomst loskomt benut wordt voor meer burgerinitiatieven in Groningen.
Reactie bestuur: ruime opbrengst en concrete lessen
Vervangend voorzitter, Henk Jan Bolding, zegt over de tussentijdse evaluatie: “Als bestuur kijken we met gepaste trots naar Toukomst. Toukomst heeft op het gebied van burgerparticipatie heel veel opgeleverd. De evaluatie is ook helder over het belang van duidelijkheid geven over processtappen, dat hadden we beter moeten doen. Wij grijpen deze evaluatie aan voor bijsturing in de komende vijf jaar en we gaan de lessen breed delen, zodat ook andere initiatieven er iets aan kunnen hebben.”
